Iwona Świerkula – Portrety trumienne

Inspiracją do powstania tego tomiku była wystawa portretów trumiennych artystki Justyny Mańkowskiej, zorganizowana w podziemiach katedry pw. św. Michała Archanioła i św. Floriana Męczennika w Warszawie. Przez dziesięć lat nosiłam ją w sobie, aż stała się poezją. W międzyczasie narodził się pomysł, aby odnieść się do ostatnich chwil życia poetów i pisarzy. Wśród wybranych twórców są moje bratnie dusze: Issa Kobayashi, Antoine de Saint Exupéry i Rabindrannath Tagore oraz ci, których miałam okazję poznać jeszcze w czasach szkolnych: ks. Jan Twardowski, ks. Janusz Pasierb oraz Anna Kamieńska. Dodałam też trzy utwory mojego męża o jego ulubionym pisarzu J.R.R. Tolkienie. W ten sposób zebrało się szacowne grono, które zostało sportretowane słowem. W tomiku są zdjęcia portretów trumiennych autorstwa Justyny Mańkowskiej. Jedną ze swoich wystaw Justyna określiła jako próbę generalną – rodzaj przymiarki do najważniejszego momentu życia, który przychodzi zawsze, według ludzkiego myślenia nie w porę. Niech ta lektura pozwoli choć trochę oswoić ten najtrudniejszy moment życia.


Wystawa portretów trumiennych

między kolumnami słychać psalmy
z bieli ścian spoglądają na nas
twarze oswojone ze śmiercią
pada cień archimimusa

patrzą z innej perspektywy
w ars bene moriendi
biją dzwony
może to my jesteśmy dla nich wystawą

jak trudno zagrać śmierć za życia
zatrudniono aktorkę
wita gości
jedni nieruchomieją inni uciekają

aktorka potyka się o białe szaty
ale tylko raz gdy młody człowiek
pocałował ją w rękę
Pani Śmierć się speszyła

Początek sezonu

mgła na dworcu
i w głowie

zaczyna się sezon
mówi kolejarz

widzi pani pociąg z X
znowu nie przyjechał

sezon na co
pytam

na opóźnienia
jesień to pora samobójców

własną piersią zatrzymują podróżujących
jacyś tam poeci przeklęci



Iwona Świerkula (ur. w Warszawie) – absolwentka SGH w Warszawie, wydała 16 książek poetyckich: Ostre hamowanie (2008) zasponsorowane przez PLL LOT SA, Anioł Pański (2009), Kiedy czas pisze wiersze (2015), Przyprawy (2016), 50 wierszy na godzinę (2016) – I nagroda w IX edycji Ogólnopolskiego Konkursu im. W. S. Sebyły w Będzinie, Polskie fado (2018), Płacz sosny (2019), Odcienie Fudżi (2020), Szwy (2020), To jeszcze nie raj (2021), Gołoborza (2021), Demakijaż (2022), Błękitna Rapsodia (2022), Puerto Znikąd (2023), Pięć księżyców (2023) i Szepty (2024). Jej wiersze były publikowane w kilkudziesięciu almanachach. Członek Polskiego Stowarzyszenia Haiku.


Justyna Mańkowska – absolwentka ASP Wrocław, dyplom u prof. Dymitrowicza. Malarka, która świetnie odnajduje się w działaniach artystycznych, również tych o charakterze performence. Z zamiłowania i przekonania portrecistka, ciekawa wszystkiego. Poszukując duchowości w sztuce, odnalazła ją w ikonach, których pisaniu się oddała. Na swoim koncie ma wystawy zbiorowe i indywidualne w Warszawie, Wrocławiu, Opolu, Nysie, Pruszkowie, Barlinku.