Antoni Matuszkiewicz – Błękitne przeciwstawienie

Urodziłem się we Lwowie, w rodzinie nauczycielskiej, 13 sierpnia 1945 roku. Osiem miesięcy później moja rodzina opuściła Lwów i po dwuletnim pobycie w Oleśnie Śląskim osiadła w Świdnicy. Ukończyłem tutaj liceum im. Jana. Kasprowicza. W latach 1963 – 1968 studiowałem na Uniwersytecie Wrocławskim historię, równolegle uczęszczając na zajęcia międzywydziałowego Studium Kulturalno-Oświatowego. W roku 1976 ukończyłem Podyplomowe Studium Muzeologiczne na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie.

We wrześniu 1968 roku zostałem zatrudniony w Miejskiej Bibliotece Publicznej im. Cypriana Norwida w Świdnicy. Po dwóch latach przeniosłem się do Świdnickiego Ośrodka Kultury, a w roku 1973 przeszedłem do świdnickiego Muzeum Dawnego Kupiectwa. W latach 1976 – 1979 byłem dyrektorem tej placówki. W 1979 roku rozpocząłem pracę w Muzeum Okręgowym w Wałbrzychu. W 1981 roku oddelegowano mnie do pracy w NSZZ „Solidarność”. Jako przewodniczący komisji kultury wchodziłem w skład władz wojewódzkiego MKZ. Zorganizowałem i prowadziłem pismo związkowe „Niezależne Słowo”, aż do internowania mnie 13 grudnia 1981. Po powrocie pracowałem jako robotnik w wytwórni świec „Galess”. W latach 1987 – 1988 byłem instruktorem działu wydawniczego Wojewódzkiego Centrum Kultury i Sztuki „Zamek Książ”, gdzie przygotowywałem „Materiały Repertuarowe”, książki literatów naszego regionu, a także prowadziłem własną rubrykę w „Informatorze Kulturalnym i Turystycznym Województwa Wałbrzyskiego”. W roku 1989 brałem udział w kampanii wyborczej komitetów obywatelskich, a w latach 1989 – 1990, byłem zastępcą redaktora naczelnego wznowionego „Niezależnego Słowa”. Prowadziłem własne wydawnictwo „Pluton”, w którym opublikowałem ponad 20 tytułów – zarówno autorów związanych z regionem, jak i klasyków literatury światowej (Sandor Petofi, Janos Pilinszky, Kahlil Gibran).

W roku 1972 w miesięczniku „Odra” ukazały się moje wiersze. W latach 1980 i 1982 wrocławskie „Ossolineum” wydało zbiory moich poezji: „Czyste powietrze” i „Lżejsze od Ziemi”. W 1986 w Wydawnictwie Literackim w Krakowie ukazał się cykl prozy poetyckiej pt. „Góry Kamienne”. Następne książki poetyckie to: „Rebeka”(1988), „Nowy Rok”(1989), „Spojrzeć najdalej”(1991), „Droga do Iwonicza”(1993), „Eden”(1994). W roku 2000. ukazał się w ramach Biblioteki Wrocławskiego Oddziału Stowarzyszenia Pisarzy Polskich zbiór liryków „Vox celestis”. Opublikowałem dotychczas dwa tomy prozy – „Dochodzenie”(1998) i „Subatlantyk” (2000, nakładem Instytutu Wydawniczego „Świadectwo” w Bydgoszczy). Również w 2000. roku wyszedł w Świdnicy mój wywiad z Andrzejem Szyszko-Bohuszem pt. „Świadomość światła”.

Opracowałem wydaną w Świdnicy, w 1995 roku antologię „Cień serca” oraz „Almanach Wałbrzyski” prezentujący ponad stu autorów z terenu ówczesnego województwa (1997). Współredagowałem „Czas opowiadania”, antologię młodych prozaików dolnośląskich. Jestem autorem kilku utworów dramatycznych („Pokutny krzyż” – nagroda w konkursie Ministerstwa Kultury i Sztuki i Teatru Polskiego we Wrocławiu w 1990 roku, premiera w Teatrze Polskiego Radia – oraz „Pokaz mody”, „Hotel EUROPA”, „Monsignore”, słuchowisko „Pan Sziwa” emitowane przez Polskie Radio Wrocław). Posiadam liczne publikacje w prasie kulturalnej w całym kraju (m.in. „Format” – Wrocław, „Fraza” – Rzeszów, Borussia” – Olsztyn, „Krasnogruda” – Sejny, „W drodze” – Poznań, „Więź” i „Dialog” – Warszawa, „Tytuł” – Gdańsk itd.). Jestem członkiem -założycielem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich.

W roku 1996 przeniosłem się do Stronia Śląskiego, a rok potem do Starego Gierałtowa w Górach Złotych. Na terenie Ziemi Kłodzkiej organizowałem spotkania literackie w ramach Wszechnicy Literackiej SPP. Latem 1999 roku przeprowadziłem Plener Literacki nad Białą Lądecką.Z końcem tego samego roku zaczęło ukazywać się redagowane przeze mnie pismo regionalno-artystyczne „Stronica Śnieżnicka”.

Wiersz z tomiku:

BŁĘKITNE PRZECIWSTAWIENIE

                                                        Józefowi Hałasowi

Blade brodawki niebios
szereg modrych blizn

Mleko i krew życie i śmierć
w błękicie

„Błękitne przeciwstawienie”
sprzeciwia się światu
białej papierowej
kuli w której mieszka światło

U jej wylotu porcelanowy
dzwoneczek czeka iluminacji

Poniżej bieli
tylko ten świat
stworzonych powtórnie
z wilgotnej gleby
odtwarzanych tchnieniem
gwiazdy
pustoszejącej do wewnątrz

Teraźniejszość
mieszka w niebieskości
między błękitem a błękitem

Łączy stronice
liturgii godzin

Malarz
z własnym
światłem idzie pod brzask

Powraca
za ścianę za czas
za siebie

Pisze mi się
półmrokiem długopisem
błękitnym między kartkami
„Naśladowania”
i Ewangelii

Między nocą a dniem

Nie pisz o wszystkim
pisz całym sobą

Malarz stawia znaki
i jak potomstwo Abrahama
policzone w niepoliczalności
są ziarnka piasku
źdźbła trawy i liście

Malarz choć jest
na świecie nie jest
z tego świata

Świat jest w malarzu
jak Ziemia w błękicie

Obraz przekracza
potrzebę obrazu

Otwiera
otwartą przestrzeń

Cisza i zgiełk
na równi niepojęte
niemieją pod niebieską
tęczówką

U źródła próźni

Na skraju abstrakcji

                               Wrocław, 14 stycznia 1995 r.


Antoni Matuszkiewicz. “Błękitne przeciwstawienie”. Nowa Ruda : MaMiKo, 2001